Ciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych wskaźników zdrowia, który pozwala na monitorowanie kondycji układu sercowo-naczyniowego. Regularne pomiary mogą pomóc w wykryciu problemów zdrowotnych, takich jak nadciśnienie tętnicze, które nie zawsze daje wyraźne objawy, ale może prowadzić do poważnych chorób, takich jak udar mózgu czy zawał serca. W artykule omówimy, jak często warto mierzyć ciśnienie tętnicze, kto powinien to robić regularnie, a także jakie znaczenie ma monitoring ciśnienia dla utrzymania dobrego zdrowia.
Dlaczego warto mierzyć ciśnienie tętnicze?
Ciśnienie tętnicze to siła, z jaką krew przepływa przez naczynia krwionośne w czasie uderzenia serca i jego rozkurczu. Jest to jeden z kluczowych parametrów, który może wiele powiedzieć o stanie zdrowia. Zbyt wysokie ciśnienie (nadciśnienie) jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak choroba wieńcowa, niewydolność serca czy udar mózgu. Nadciśnienie może rozwijać się przez wiele lat, nie dając wyraźnych objawów, dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie ciśnienia, aby w porę wykryć nieprawidłowości.
Z drugiej strony, zbyt niskie ciśnienie (niedociśnienie) również może powodować problemy zdrowotne, takie jak zawroty głowy, omdlenia czy problemy z koncentracją. Choć niższe ciśnienie tętnicze często nie wymaga leczenia, to jednak, jeśli spada zbyt nisko, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Regularne sprawdzanie ciśnienia daje więc szansę na wczesne wykrycie problemów i podjęcie odpowiednich działań, zarówno w przypadku nadciśnienia, jak i niedociśnienia.
Warto pamiętać, że ciśnienie tętnicze zmienia się w ciągu dnia i może być różne w zależności od wielu czynników, takich jak stres, aktywność fizyczna czy spożycie posiłków. Dlatego ważne jest, aby pomiar wykonywać w odpowiednich warunkach, aby uzyskać wiarygodny wynik.
Kiedy należy mierzyć ciśnienie tętnicze?
Częstotliwość pomiaru ciśnienia tętniczego zależy od wieku, stanu zdrowia i grupy ryzyka. Osoby, które nie mają problemów z ciśnieniem, powinny mierzyć je przynajmniej raz do roku, w celu monitorowania ogólnego stanu zdrowia. Regularne pomiary powinny stać się rutyną szczególnie po 40. roku życia, kiedy ryzyko wystąpienia nadciśnienia zaczyna wzrastać. W tym wieku warto wykonywać pomiar co najmniej raz na 12 miesięcy, aby na bieżąco śledzić ewentualne zmiany.
Osoby, które mają zdiagnozowane nadciśnienie tętnicze lub które znajdują się w grupach ryzyka, powinny mierzyć ciśnienie częściej. W zależności od zaleceń lekarza, pomiary mogą być wykonywane kilka razy w tygodniu, a nawet codziennie. W przypadku stosowania leków na nadciśnienie, ważne jest, aby monitorować skuteczność leczenia, sprawdzając ciśnienie przed i po przyjęciu medykamentów.
Osoby z czynnikami ryzyka, takimi jak nadwaga, otyłość, cukrzyca, palenie papierosów, brak aktywności fizycznej, a także te, które mają w rodzinie przypadki nadciśnienia, powinny regularnie kontrolować swoje ciśnienie. Zwiększone ryzyko wystąpienia problemów z ciśnieniem sprawia, że częstsze pomiary mogą pomóc w wykryciu nieprawidłowości na wczesnym etapie i zapobiec dalszym komplikacjom zdrowotnym.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze?
Aby uzyskać dokładne wyniki pomiarów, ważne jest, by stosować się do kilku prostych zasad. Pomiar ciśnienia najlepiej wykonywać w spoczynku, w cichym i komfortowym otoczeniu. Przed pomiarem warto odpocząć przez kilka minut, aby uspokoić tętno i unikać stresujących sytuacji. Pomiar powinien być wykonany w pozycji siedzącej, z wyprostowanymi plecami i stopami opartymi na podłodze. Ramię, na którym mierzymy ciśnienie, powinno być oparte na stole lub innej twardej powierzchni, na poziomie serca.
Mankiet ciśnieniomierza należy zakładać na nagą skórę, około 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego. Ważne jest, aby mankiet był odpowiednio dopasowany do rozmiaru ramienia, ponieważ zbyt ciasny lub zbyt luźny mankiet może powodować błędne odczyty. W przypadku ciśnieniomierzy nadgarstkowych należy pamiętać, że mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, a ręka powinna być nieruchoma w trakcie pomiaru.
Warto pamiętać, że ciśnienie tętnicze może się różnić w zależności od pory dnia. Ciśnienie jest zwykle niższe rano, zaraz po przebudzeniu, i może wzrosnąć w ciągu dnia, szczególnie po wysiłku fizycznym, jedzeniu czy stresujących sytuacjach. Dlatego dla uzyskania dokładnych wyników pomiarów ciśnienia, warto mierzyć je o tej samej porze każdego dnia. W przypadku osób z nadciśnieniem, pomiar ciśnienia warto wykonywać codziennie, aby mieć pełen obraz sytuacji.
Jakie wartości ciśnienia są normą?
Wartości ciśnienia tętniczego są różne w zależności od wieku, kondycji zdrowotnej i indywidualnych cech organizmu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ciśnienie skurczowe (górne) poniżej 120 mmHg oraz ciśnienie rozkurczowe (dolne) poniżej 80 mmHg uznaje się za prawidłowe. Ciśnienie w granicach 120/80 mmHg a 129/84 mmHg jest uznawane za tzw. „wysoką normę” i nie wymaga leczenia, ale warto na nie zwrócić uwagę.
Natomiast ciśnienie wynoszące 130/85 mmHg lub wyższe może wskazywać na nadciśnienie. Ciśnienie skurczowe powyżej 140 mmHg lub ciśnienie rozkurczowe przekraczające 90 mmHg oznacza nadciśnienie, które wymaga leczenia. Istnieją również różne stopnie nadciśnienia, w zależności od wartości ciśnienia, w tym nadciśnienie stopnia pierwszego (140-159/90-99 mmHg) oraz stopnia drugiego (160/100 mmHg lub wyższe).
W przypadku osób zdiagnozowanych z nadciśnieniem, ważne jest, aby ciśnienie było regularnie monitorowane i utrzymywane w normie za pomocą leków oraz odpowiedniego stylu życia. Niedopilnowanie ciśnienia może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.
Podsumowanie
Regularne mierzenie ciśnienia tętniczego jest kluczowe dla utrzymania zdrowia, szczególnie w przypadku osób z grup ryzyka. Warto wykonywać pomiar przynajmniej raz do roku, a osoby z nadciśnieniem lub ryzykiem wystąpienia tego schorzenia powinny monitorować swoje ciśnienie częściej, nawet codziennie. Pomiar ciśnienia w odpowiednich warunkach i o stałej porze dnia pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników, które pomagają w ocenie stanu zdrowia i ewentualnej korekcie stylu życia lub leczenia. Dbając o swoje ciśnienie, można uniknąć wielu poważnych chorób serca i naczyń krwionośnych.
Autor: Kamila Kowalska
Zobacz też: